Balayı sendromu veya balayı üretriti olarak da bilinen balayı sistiti, özellikle romantik bir ilişkinin ilk aşamalarında veya uzun zaman sonra sonra cinsel aktivitede bulunduktan kısa bir süre sonra bireylerin, tipik olarak kadınların, idrar yolu enfeksiyonları (İYE) yaşadığı yaygın bir durumu ifade eder. “Balayı sistiti” terimi, bir ilişkinin balayı dönemindeki cinsel aktivitenin genellikle enfeksiyon belirtilerinin başlamasından önce geldiği düşüncesinden kaynaklanmaktadır.
İçindekiler
Balayı sistiti sebebi nedir?
Balayı sistitine öncelikle cinsel ilişki sırasında idrar yoluna giren bakteriler, çoğunlukla Escherichia coli (E. coli) denilen bakteri neden olur. Cinsel ilişki sırasında, genital ve anal bölgelerden bakteriler idrar borusuna (üretra) girerek mesane (sistit) veya üretra (üretrit) enfeksiyonuna yol açabilir. Kadınlar, üretralarının daha kısa olması nedeniyle balayı sistitine daha yatkındır, bu da bakterilerin mesaneye gitmesini kolaylaştırır.
Balayı sistiti belirtileri nelerdir?
Balayı sistitinin belirtileri tipik idrar yolu belirtilerine benzer ve şunları içerebilir:
1. Sık ve acil idrara çıkma ihtiyacı
2. İdrar yaparken ciddi ağrı veya yanma hissi
3. Bulanık veya kötü kokulu idrar
4. Kasıklarda ve karnın alt kısmında ağrı
5. İdrarda kan görülmesi (hematüri)
6. Daha şiddetli vakalarda hafif ateş veya titreme
Balayı sistiti nasıl tedavi edilir?
1. Bol su içmek idrar yollarındaki bakterilerin temizlenmesine yardımcı olur ve iyileşmeyi destekler. Günde en az 8-10 bardak su içmeyi hedefleyin.
2. İdrar alkalizasyonu: İdrar yapısı asidiktir ve iidrarı alkali yapan içecek ve yiyecekler idrarda yanma hissini azaltabilir. Alkali içecekler, mineral suları (pH değeri yüksek olanlar), özellikle evde yapılan limonata iyi bir idrar alkalizanıdır.
3. Mesanedeki ağrı liflerinin bloke ederek ağrıyı kesen bazı ilaçlar da (Fenazopiridin (Pyridium)) kullanılmaktadır. Ancak bu ilaçlar mutlaka doktorunuza tarafından değerlendirme sonrası reçete edilerek kullanılmalıdır.
4. Antibiyotikler: Ciddi şikayetlerle seyreden durumlarda, bakteriyel enfeksiyonu ortadan kaldırmak için antibiyotik tedavisi gerekebilir. Doktorunuz sizi detaylı değerlendirdikten sonra uygun antibiyotik tedavisini başlayacaktır. Antibiyotik tedavisine rağmen tekrarlayan sistitlerde idrar kültürü yapılıp, enfeksiyona sebep olan bakteriye etkili antibiyotik tedavisi düzenlenmelidir.
Tekrarlayan sistit durumlarında koruma amacıyla (profilaktik) cinsel ilişki öncesi veya sonrasında tek doz antibiyotik kullanılması önerilmektedir.
6. Cinsel aktiviteden kısa bir süre sonra mesanenin boşaltılması, cinsel ilişki sırasında idrar yoluna girmiş olabilecek bakterilerin temizlenmesine yardımcı olarak enfeksiyon riskini azaltır.
7. İyi Hijyen Uygulamaları: Cinsel ilişkiden önce ve sonra genital bölgenin yıkanması da dahil olmak üzere iyi genital hijyenin sürdürülmesi, bakteriyel kontaminasyon riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
8. Partnerizin muayenesi: Tekrarlayan balayı sistiti olan kadınlarda bazen partnerin muayenesi de önem arz eder. Enfeksiyon kaynağı erkekten cinsel ilişki ile geçen bakteriler olabilir. Diğer tedbir ve tedavilere rağmen iyileşmeyen durumlarda mutlaka çiftler birlikte değerlendirilmelidir.
Balayı sistitiniz veya tekrarlayan enfeksiyonunuz olduğundan şüpheleniyorsanız üroloji uzmanına danışmanız önemlidir. Belirtilerinizin ciddiyetine ve tıbbi geçmişinize göre doğru bir teşhis koyabilir ve uygun tedavi seçenekleri önerebilirler. Ayrıca, enfeksiyona neden olan belirli bakterileri tanımlamak ve en etkili antibiyotik tedavisini belirlemek için idrar kültürü gibi başka testler de yapabilirler.