Prostat bezindeki büyüme yaşlanmanın yanında genetik, hormonal ve metabolik değişikliklere de bağlıdır.
Babası, amcası veya abisi prostat büyüklüğü nedeniyle ameliyat olanların kendilerinde de prostat büyüklüğü görmekteyiz. Ailemizden aldığımız genler hem prostat büyümesine hem de prostat içinde kanser gelişimini uyarabilir.
Aşırı kilolu kişilerde de prostat büyüklüğü görmekteyiz. Kolesterol yüksekliği, yüksek tansiyon, şeker hastalığı, obezitenin birlikte görüldüğü metabolik sendrom dediğimiz durumu olan kişilerde prostat büyüklüğü görmekteyiz.
Prostat büyüklüğü her zaman hastalık belirtisi midir?
Hastalarımızın en çok kafalarını karıştıran durum prostat büyüklüğüdür. Prostat büyüklüğü ile şikayetlerin ciddiyeti veya hastalığın şiddeti arasında ilişki yoktur. Yani 100gr büyüklüğünde prostatı olan kişinin 50gr prostatı olana göre daha fazla şikayeti vardır demek doğru olmaz.
Büyüyen prostat içinden geçen idrar borusuna baskı yaparsa hastalarda şikayete sebep olur. Bazı hastalarımızda da gördüğümüz prostat bazen dışa doğru büyür ve idrar borusunu sıkıştırmaz. Küçük prostatı olmasına rağmen idrar borusundan tıkanma oluşabilir.
Prostat büyüklüğü ölçümleri arasında fark oluşabilir mi?
Yapılan ultrason ölçümleri arasında farklılıklar oluşabilir. Prostat büyüklüğü ultrasonda prostatın 3 boyutu (en boy ve derinlik) ölçülerek yapılmaktadır. Bu ölçümler sırasında ultrason yapan kişiden kişiye değişkenlik görülebilir. Çekilen prostat MR’larında yapılan hacim hesaplaması daha doğrudur.
Hangi yöntemle hesaplanırsa hesaplansın prostat şekil olarak düzgün yüzeyli olmadığı için yapılan ölçümlerde hata payı olacaktır.
Parmakla prostat muayenesinde prostat büyüklüğü- boyutları anlaşılır mı?
Makat (rektum) dediğimiz bağırsakların son kısmı prostatın arka yüzündedir. Parmakla yapılan muayenede prostat dokusunun yumuşaklığı, şekli ve büyüklüğü hissedilebilir.
Prostatın boyutu da çok net olmasa da parmakla yapılan muayenede belirlenebilir.
Prostat normal dokusu hamur veya kulak memesi yumuşaklığındadır. Sert yapıda olması, yüzeyindeki düzensizlikler, çıkıntılar, nodüller parmakla hissedilebilir. Bu durumlar prostat kanseri için uyarıcı olabilir. Prostat MR çekilerek prostat içindeki tümör şüpheli dokular incelenebilir. MR ile tümör şüpheli odaklardan perineal yolda füzyon biyopsi yapılabilir.
Prostat büyüklüğü tedavi seçiminde etkili midir?
Prostat büyüklüğü hem ilaç tedavisi hem de ameliyat tedavisi seçiminde etkilidir.
Özellikle 40ml’den büyük prostatı olan hastalar için prostatı küçültmeye yarayan ilaçlar verilebilir. Bu ilaçlar erkeklik hormonu üzerinden etki gösterir ve 6 aydan uzun süre kullanımda prostat hacminde %30’a varan bir küçülme sağlayabilir.
İlaç tedavisinden fayda görmeyen hastalarımıza ameliyat söz konusu olmaktadır. Prostat hacmi 80 ml’den fazla olan kişilerde açık prostat ameliyatı veya günümüzde HoLEP ameliyatı önerilmektedir.
Tecrübesi ve teknik donanımı olan merkezlerde HoLEP tedavisi, açık prostat ameliyatına göre çok daha avantajlı bir şekilde uygulanmaktadır. HoLEP ameliyatı ile kanama çok daha azdır, hastalarımız daha çabuk normal hayata döner, daha kısa sürede taburcu olurlar. Sondalı kalma süresi çok daha azdır.
