Aşırı Aktif Mesane kısaca (AAM) olarak bilinen ve toplumun %20’sini etkileyen bir sendromdur.
Bu sendrom, ani idrara çıkma hissine bağlı pek çok sorunu ortaya çıkarır. Genellikle idrar sızıntısı ile birlikte ıslanma kazalarını içerir.
Bu nedenle kişinin sosyal hayatını etkiler ve özgüvensiz hissetmek gibi pek çok psikolojik probleme neden olur. Bu yazımızda aşırı aktif mesane sendromu nedir, neden olur ve nasıl tedavi edilir yakından inceledik.
Mesane, böbreklerin ürettiği idrarın depolandığı bir organdır. Kas yapıdan oluşan mesane, kese formundadır ve ortalama 500 cc idrarı depolayabilir. AAM sendromunda mesanenin çevresindeki düz kasların kasılmasında sorun ortaya çıkar. Bu kaslar aşırı kasılarak mesane iç basıncının artmasına ve aniden gelen idrar yapma hissine neden olur. İdrar kaçırmanın eşlik ettiği aşırı aktif mesanede genellikle idrar yapma sıklığında ve gece idrara çıkmada da artış gözlenir.
Aşırı aktif mesane sendromu, aşırı hassas mesane ile mesanenin boşaltılmasından sorumlu kaslardaki aşırı aktiviteden kaynaklanır. Bu sendromda mesane tam dolmasa bile idrar boşaltma hissi gelişir. Hastalığın en yaygın belirtilerinden biri gündüz idrara çıkma ihtiyacındaki artıştır. Normal şartlarda günde 4 ila 8 kez idrara çıkmak normal sayılır. Bundan daha fazla idrara çıkma durumlarında AAM sendromundan bahsedilebilir. Hastalık yaşlılarda ve kadınlarda yaygın olarak görülür. Diğer belirtileri arasında şunlar sıralanır:
Aşırı aktif mesane sorununa neden olan çok sayıda potansiyel faktörü bulunur.
Üretranın çeşitli nedenlerle enfekte olması ya da mesanedeki bakteri gelişiminin yol açtığı mukoza tahrişi bu faktörler arasındadır. İdrar yolu enfeksiyonları sıkışma duygusunun oluşmasında etkili olabilir.
Sıkışma duygusunu engellemek için sıvı tüketimini azaltmak, idrar yoğunluğunun artmasına ve mesane duvarının daha fazla tahriş olmasına neden olur.
Bu da hastalık şikayetlerini arttıran bir durumdur, ayrıca kabızlık gibi ek sorunlara yol açar. Mesane taşı gibi sorunlar da bu sendromun sebepleri arasında sayılabilir.
Bazı durumlarda çok fazla sıvı tüketmek de idrar ihtiyacının artmasına yol açabilir. Aşırı derecede enerji içeceği, kahve ve kafein içerikli sıvı tüketimi de sorunun arkasındaki nedenlerden olabilir.
Bu tarz basit durumlarda AAM sendromundan söz edilmez, ancak düşük sıvı tüketimine rağmen idrara çıkma sıklığı fazlaysa hastada bu sendrom gelişmiş olabilir. Bu durumda doğru tanı ve tedavi yöntemleri için uzman hekime gitmek gerekir.
AAM hastalığının tedavisinde öncelikle doğru tanının konması önemlidir. Çünkü sorun basitçe fazla sıvı tüketiminden kaynaklanıyor olabilir. Bu gibi durumlarda sıvı tüketimini ortalama seviyeye indirmek, idrara çıkma sayısını da normalleştirir.
Hastalık varlığından bahsetmek ve sendromu diğer durumlardan ayırmak için öncelikle hasta öyküsü dinlenir. Daha sonra fizik muayene ile laboratuvar incelemeleri yapılır. Aşırı aktif mesane, genellikle sadece hasta hikayesinden anlaşılabilen bir durumdur.
Hastalara 3 günlük mesane günlüğü tutmaları tavsiye edilir. Günlük aldığı sıvı ve hangi saatte tuvalete gittiği not edilir. Alınan sıvı miktarı ve çeşidi, çıkan idrar miktarı özellikle not edilir.
Ürodinami adı verilen özel bir test özellikle tedaviye dirençli hastalarda uygulanır ve mesane kaslarındaki istemsiz kasılmalar net bir şekilde tespit edilir.
Hastalığın birden fazla tedavi yöntemi bulunur, fakat hastadan öncelikle yaşam tarzında değişiklikler yapması ile pelvik egzersiz alışkanlığı geliştirmesi istenir. Bunlara ek olarak ilaç tedavi de uygulanabilir. Bütün bu tedavi yöntemlerinin sonuçsuz kaldığı hastalarda mesane botoks uygulamaları ve sinir iletimini azaltan cerrahi müdahaleler tercih edilebilir. Bazı durumlarda mesanenin büyütülmesi de etkili bir tedavi yöntemi olarak kullanılabilir.
Pek çok hasta kas egzersizleri, yaşam standardında yapılan iyileştirmeler ve ilaç kullanımı ile tedavi edilir. Aşırı kilolu hastalarda öncelik sağlıklı kilo aralığına ulaşmaktır.
Bu nedenle tedavi uygulamaları bu süreci destekler. Hastalığın hayati tehlike arz etmemesi, sağlıklı yaşam koşullarının sağlanmasıyla tedavi edilmesini mümkün kılar. Sosyal hayatı yakından etkileyen ve psikolojik sorunlara neden olan bu sendromun en kısa sürede tedavi edilmesi için belirtilerin görülmesi halinde uzman doktora başvurulması gerekir. Bu sayede hastalık tedavi edilebilir.
