Sünnet ülkemizde dini açıdan uygulanan bir işlemdir. Geçmişten beri yapılan sünnet, günümüzde modern tıp sayesinde steril hastane ortamında gerçekleştiriliyor. Böylece komplikasyon gelişmesi ve hatalı sünnet gibi riskler neredeyse sıfıra indiriliyor. Günümüzde artık pek çok ailenin çocuklarını doğum sonrası hastanede sünnet ettirmeyi tercih ediyor. Peki sünnet nedir ve nasıl yapılıyor?
İçindekiler
Sünnet Nedir?
Dünya üzerinde en sık uygulanan, penisin baş kısmının (glans) üzerini örten deri parçasının çıkarıldığı cerrahi işlemdir. Cerrahi işlem olmasının yanında dini, kültürel ve sosyal yönden de önem atfedilen ve artık günümüzde sağlık açısından bir çok yararı olduğu kesin gösterilen bir durumdur.
Bu yüzden yalnızca müslüman toplumlarda değil, Avrupa ve Amerika kıtasında da yaygın bir şekilde önerilmekte ve yapılmaktadır.
Sünnet, penisin baş kısmını örten fazla deri parçasının çıkarılması ile gerçekleşen bir operasyondur yani ameliyattır. Sünnet hakkında yapılan pek çok bilimsel araştırma vardır ve bunlara göre sünnetin sağlık açısından pek çok faydası olduğu bilinir.
Bu nedenle sünnet, sadece Müslüman toplumlarda değil, dünya genelinde sağlık açısından uygulanması önerilen bir operasyondur.
Sünnette idrar çıkış deliğini kapatan fazla sünnet derisi kesilerek alınır. Bu işlem genellikle küçük yaşlarda yapıldığından, çocuklar için travmatik hale gelebilir. Bu nedenle sünnetin güvenilir ve titiz bir şekilde uzman eller tarafından gerçekleştirilmesi gerekir. Aksi halde çocukta ileri yaşlarda çeşitli psikolojik ve cinsel problemler gözlenebilir.
Sünnet Ne Zaman Yapılmalıdır?
Sünnet her yaşta yapılabilen bir işlem olsa da genellikle çocuk yaşlarda yapılması tavsiye edilir. Yapılan çalışmalara göre, çocuğun fallik dönem dediğimiz dönemde yapılan sünnetin Çocuğu daha olumsuz etikilediği gösterilmiştir. Kullanılan anestezi yöntemi de çocuğun psikolojisini etkileyebilir. Bu nedenle sünnet için ideal yaş aralığı 0-2 ile 6-7 yaş grubu olarak belirlenmiştir. Yani 2-6 yaş arası fallik dönem sünnet önerilmemektedir.Tıbbi açıdan sünnetin mutlaka önerildiği çocuklarda yaş gözetilmeyebilir. Örneğin mesane-böbrek kaçağı (veziko-üreteral reflü) olan erkek çocuklara sünnet önerilmektedir.
İyileşmenin hızlı olduğu yeni doğan döneminde lokal anestezi altında sünnet pek çok ülkede önerilmektedir. Yine ilk ay içinde veya 6 ay içinde lokal anestezi ile sünnet önerilmektedir. Şahsi tecrübem bu dönemde sünnet daha fazla tecrübe gerektirmektedir. Penis kökündeki pubik bölgedeki yağ dokusu ilk 6 ay çocuklarda fazla olduğu için sünnet derisi ölçüsü dikkatle alınarak sünnet yapılmalıdır. Yine bu dönemde sünnet sonrası yağ dokusu penis üzerini örtüp yapışıklıklara zenim hazırlayabilir. Ailelerin deriyi gerdirip temizleyerek penis üzerinde yapışıklık oluşmasını önlemeleri gerekir.
Sünnetin Tıbbi Gereklilikleri Nelerdir?
Sünnet derisi eğer çocuğun penisinin üzerini tamamen veya tama yakın kapatıp idrar yapmasını engelliyorsa, idrar yolu enfeksiyonu varsa, doğuştan gelen idrar kesesinde veya böbreklerinde anomali varsa zaman kaybetmeden sünnet yapılmalıdır.
Hangi Yaş Aralığında Sünnet Yapılmalıdır?
Aslında sünnet için tıbbi bir gereklilik varsa her yaşta yapılabilir. Ancak tıbbi bir gereklilik yoksa bu cerrahi işlemin çocuk için en uygun zamanda ve koşulda yapılması gerekir. Psikolojik olarak olumsuz etkileneceği için özellikle 2-6 yaş arası dönemde çocukların lokal anestezi altında sünnet yapılması önerilmez. Bu yaş aralığında yapılacaksa genel anestezi tercih edilmelidir.
Erken yeni doğan dönemi yani 1 ay ile 6 ay arası iyileşmenin hızlı olduğu dönemdir. 2 yaşına kadar da sünnet lokal anestezi altında yapılabilir. Erkek bebeklerin penisin kök kısmı yağlı olduğu için penis bu yağ doku içinde gömük durup, bu çocuklarda sünnet derisinin boyunu ayarlayıp sünneti yapmak tecrübe gerektirir.
Sonuç olarak sünnet 2-4 yaş arasında mümkünse genel anestezi altında, diğer yaşlarda ise lokal veya genel anestezi altında yapılabilir. Aileler genellikle genel anesteziden çekindikleri için lokal anestezi ile yapılmasını tercih ederler. Bu aileler için çocuğun olumsuz etkilenmeyeceği dönemlerde tecrübeli hekimler tarafından sünnet yapılmasını tavsiye ediyorum.
Sünnetin Faydaları
Sünnet idrar yolu enfeksiyonları ve cinsel yolla bulaşan hastalıklardan koruyucudur. Sünnetli erkeklerde HPV denen virüs daha az sıklıkta görüldüğü için sünnet erkekleri HPV’nin yol açtığı penis kanserinden, bu erkeklerin eşlerini de rahim ağzı kanserinden korur. Yine sünnetli erkeklerde HIV enfeksiyonu yani AIDS daha az sıklıkta görüldüğü gösterilmiştir.
Sünnet, sağlık açısından sağladığı faydalar nedeniyle ilkel çağlardan beri uygulanan bir yöntemdir ve günümüz modern dünyasında hastanelerde gerçekleştirilen sünnet işlemi pek çok ülkede uygulanır. Sünnetin başlıca faydaları şunlardır:
Sünnetli penisi temizlemek daha kolaydır, bu sayede peniste kir ve pislik birikimine bağlı mantar ve enfeksiyon gelişiminin önüne geçilir. Sünnetsiz penislerde, sünnet derisi altındaki kısmın da düzenli olarak temizlenmesi gerekir.
Sünnet yapılan çocuklarda idrar yolu enfeksiyon oranının 10 kata kadar azaldığı kanıtlanmıştır. Çocuklarda erken yaşta gelişen bu tarz enfeksiyonlar, ilerleyerek böbrek sorunlarına neden olabilir. Bu nedenle sünnet yaptırmak bir önlem olarak tercih edilebilir.
Sünnetsiz kişiler cinsel ilişki sırasında daha fazla enfeksiyon kapma eğilimindedir. Sünnetli erkeklerde HIV ve gonore gibi cinsel hastalıkların görülme sıklığı sünnetsiz erkeklere göre çok daha azdır.
Sünnet çeşitli penis problemlerinin önlenmesini de sağlar. Sünnetsiz penis üzerinde deri çekmesi gibi sorunların görülme ihtimali vardır. Ayrıca sünnet derisinde iltihaplanma gibi sorunlar da oluşabilir. Sünnet olunca bu deri alındığından problem oluşum riski ortadan kalkar.
Sünnetin penis kanser riskini azalttığı bilinmektedir. Bu durum cinsel ilişki sırasında partnerde rahim ağzı kanseri görülme riskini de ciddi oranda düşürür.
Sünnetin yenidoğanlara sağladığı pek çok avantaj da vardır. Bu avantajlar şunlardır:
Lokal anestezi ile uygulanabilir.
Bakımı ve sonrasındaki tedavi süreci kolaydır.
Psikolojik etkilenme riski yoktur.
İdrar yolu enfeksiyonlarının önlenmesinde etkilidir.
Sünnet Nasıl Yapılır?
Sünnet, genel olarak penis başını kaplayan sünnet derisinin kesilip alınması işlemidir. Bu işlem farklı yöntemlerle uygulanabilir. Ancak sıklıkla yan etkileri en aza indirmek için cerrahi olarak gerçekleştirilir.
Cerrahi yöntemde, klasik yöntemden farklı olarak sünnet derisi ameliyat yoluyla kesilir ve uç kısımlar birbirine dikilir. Bu işlem estetik ve eriyen dikişlerle gerçekleşir, bu nedenle daha sonradan dikiş alınmasını veya pansuman yapılmasını gerektirmez. Cerrahi sünnet işleminde sünnet derisi tam olarak gereken seviyede alınır, bu da penisin ileride daha sağlıklı ve ideal şekilde gelişmesine yardımcı olur.
Lazer veya koter adı verilen yöntem, sünnet dersini elektrikli alet ile kesme işlemidir. Ancak bu işlem son derece risklidir. Kanama açısından riski düşük olduğu için özellikle kan hastalığı olanlarda havya denen alet ile tecrübeli hekimler tarafından uygulanabilir.
Çan yöntemi adı verilen bir diğer yöntem ise yenidoğan bebeklerde yaygın olarak uygulanan bir işlemdir. Bu işlemde sünnet derisi iki metal veye plastik plaka arasına sıkıştırılır ve dış kısım kesilerek alınır. Bu yöntemde kanama meydana gelmez. Bu yöntemin tecrübeli uzmanlar tarafından yapılması gerekir.
Sünnet Sonrası İyileşme Süreci
Sünnetten sonra penisin iyileşme süresi yaklaşık 3 ila 7 gün sürer. Bu süre sonunda günlük alışkanlıklara tekrar dönülebilir. Çoğu sünnet işleminden sonra sargı gibi herhangi ek bir durum gerekmez, bazı durumlarda ufak da olsa sargı kullanılabilir ve bir gün sonra açılır. Sünnet sonrası ilk 2 gün ağrı için ilaç kullanılabilir. Penis ucunda hafif bir şişme olması normal bir durumdur. Bu durumun en fazla 2 hafta içinde ortadan kalkması beklenir.
Sünnet sonrası komplikasyon oluşmaması ve hızlı iyileşme sağlanması için sünnet uygulamasının titiz ve hijyenik hastane ortamında, güvenilir uzmanlar tarafından gerçekleştirilmesi gerekir. Aksi halde, sünnet doğru şekilde yapılmayabilir ve çocukta ciddi hasarlar oluşabilir. Psikolojik faktörler de göz önünde bulundurulduğunda en iyi sünnet uygulamasının doktor kontrolünde yapılan olduğu tespit edilmiştir.