Holep, (Holmium Lazerle Prostat Enükleasyonu), iyi huylu prostat büyümesi tedavisinde son 25 yıldır uygulanan, lazer teknolojisinin gelişmesiyle prostat tedavisinde altın standart bir tedavi haline gelen kapalı yani endoskopik bir tedavi şeklidir.
İçindekiler
HoLEP™
(Holmium Lazerle Prostat Enükleasyonu)
Prostat büyümesi ilerleyen yaştaki hastalarımızın en sık karşılaştığımızı ürolojik sorunlarından biridir. İlaç tedavisi ile tedaviye başlansa da pek çok hastada cerrahi tedavi kaçınılmaz hale gelmektedir. Cerrahi tedavide bugün teknolojik gelişmeler sayesinde farklı alternatifler mevcut.
Yeni cihazlar gelişmiş olsa da temel prensip tıkanan, büyümüş prostatın kitle etkisini ortadan kaldırmaktır. Bu amaçla klasik TUR yönteminde olduğu gibi idrar borusu içinden prostat dokusu elektrikli telle kesilerek temizlenir. Bu tekniğe rezeksiyon denir. Açık cerrahide ise bir kesi ile katlar geçilip mesane içine girilir ve büyüyen prostat dokusu prostat etrafını saran kapsülden parmakla sıyrılır ve temizlenir. Bu tekniğe enükleasyon denir. İşte holep cerrahisi açık cerrahide yapılan enükleasyon yanı prostat dokusunun kapsülden sıyrılması işleminin lazerle endoskopik yani kapalı olarak yapılması işlemidir.
HoLEP nedir?
Holmium lazer enerjisi kullanılarak prostat dokusunun enükle edilmesi yani kapsülden tamamen sıyrılması işlemidir. 1995 yılından bu yana uygulanmaktadır. Özellikle son yıllarda lazer teknolojisindeki gelişmelere paralel olarak teknik popülaritesi artmıştır. Özellikle yüksek enerjili lazer cihazları sayesinde ameliyat daha başarılı ve düşük komplikasyonla yapılmaktadır.
HoLEP nasıl yapılır?
Genel veya spinal anestezi (belden aşağısı uyuşturularak) altında uygulanır. Penis dış idrar kanalından kameralı özel aletlerle girilir. İdrar borusunda darlık var mı yok mu incelenir. Büyüyen prostat dokusu görülür. Mesane içine girilir ve mesanede tümör- taş açısından inceleme yapılır. Daha sonra prostat lazerle belli noktalardan lazerle çizilir ve prostat dokusunu saran gri-beyaz renkte görülen kapsül dokusuna ulaşılır. Kapsülden prostat içine yayılan damarlar lazerle kolayca mühürlenir ve kanama çok daha az olur.
Prostat dokusu büyüklüğüne veya şekline göre 2-3 veya tek parça halinde kabuktan sıyrılıp mesane içine atılır. Mesane içine atılan prostat dokusu başka bir aletle (morselatör) parçalanıp vakumlanarak vücut dışına alınır. Tüm parçalar dışarı alındıktan sonra son kontroller yapılır ve sonda takılarak işlem sonlandırılır.
Çıkarılan prostat dokusu kanser varlığının araştırılması için patolojiye gönderilir.
HoLEP Kimlere Önerilir?
HoLEP prostat cerrahisi önerilen herkese uygulanabilir bir cerrahi yöntemidir. HoLEP tekniğinin diğer cerrahi yöntemlerden bazı avantajları olduğu için diğer yöntemlerin uygulanamadığı durumlarda da daha güvenli bir şekilde uygulanmaktadır.
Klasik TUR yöntemi 80-100gr’dan büyük prostatlar için önerilmemesine rağmen HoLEP özellikle büyük prostatlar için çok daha başarılı bir şekilde uygulanabilmektedir. Ayrıca HoLEP için prostat büyüklüğü konusunda üst limit yoktur. Kendi pratiğimde 250-300gr prostatı olan hastalarımda da HoLEP uyguladım.
Prostat büyüklüğüne eşlik eden mesane taşı olan hastalarda da aynı seansta başarıyla uygulanmaktadır.
Daha önce idrar yapamadığı için sonda takılan hastalarda başarıyla uygulanır. Pandemi sürecinde en uzun süre 2 yıl sondalı kalan hastama HoLEP işlemi uyguladım.
Kalp-damar hastalıkları olan, koroner stenti olan veya geçmişte by-pass geçirmiş olan, damar tıkanıklığı nedeniyle kan sulandırıcı kullanan hastalarda da diğer tekniklere göre daha güvenli bir şekilde uygulanabilir.
Büyüyen prostatın yaptığı tıkanıklık nedeniyle idrar yapamayıp böbreklerinde şişme ve fonksiyon bozukluğu olan hastalara uygulanır. Büyüyen prostat içinde kan damarları çok sayıda ve genişlemiştir. Özellikle idrar yapamadığı için ıkınan hastalarda bu damarlardan kanama görülebilir. Tıkanmanın etkisiyle bazı hastalarda da enfeksiyon görmekteyiz. Hatta bazı hastalarda bu enfeksiyon hastanede yatmayı gerektirecek boyuta ulaşmaktadır. Bu hastalarda da çare tıkanıklığın açılması, enfeksiyonun kontrolü ve sonrasında cerrahidir.
HoLEP Sonrası Hastanede Kaç Gün Kalınır?
Genel olarak ameliyattan sonraki 2.gün hastalarımızı taburcu etmekteyim. Ameliyat sonrası gün içinde de taburcu ettiğim hastalarım da var ancak hastalarımın büyük kısmı ileri yaşta ve ek hastalıkları olduğu için 1 gün daha izleyip sorunsuz şekilde taburcu ediyorum.
HoLEP Sonrası Sonda Kaç Gün Sonra Alınır?
Her cerrahın farklı pratiği olmakla birlikte ben kendi pratiğimde ameliyat sonrası 1.gün genellikle hastalarımın sondasını çekmekteyim. Kan sulandırıcı ilaç kullanan hastalarda veya idrar borusunda (üretra) darlık olup ameliyat sırasında işlem yaptığımız hastalarda sondayı birkaç gün sonra çekiyorum.
HoLEP Cinsel Fonksiyonları Etkiler Mi?
Prostat cinsel fonksiyonlar açısından da aktif görev almasa da bulunduğu konumdan dolayı ameliyatları cinselliği etkileyebilir. Prostat etrafından geçen sertleşmeyi sağlayan sinirler ameliyatlar sırasında olumsuz etkilenebilir. Halka arasında söylenen “prostat ameliyatı oldu erkekliği bitti” daha çok prostatın tümünün alındığı radikal prostatektomi ameliyatları sonrası karşılaşma riski olan bir durum.
HoLEP ameliyatı gibi iyi huylu prostat büyümesi ameliyatlarında prostat kapsülden sıyrılmaktadır. Kullanılan enerji açısından karşılaştırıldığında holmium lazer enerjisinin prostat kapsülüne yalnızca 0,4mm derinliğe etki ettiği gösterilmiştir. Yani prostat dokusunu ayırmak için kullanılan enerji sertleşmeyi sağlayan sinirlere zarar vermemektedir. TURP ameliyatında kullanılan elektrik enerjisi ise 4mm derinliğe yayılabilmektedir.
Cinsel fonksiyonlar açısından HoLEP ve diğer TURP-açık prostatektomi tekniklerinin ortak dezavantajı geri boşalmaya (retrograd ejakülasyon) veya boşalamamaya sebep olmalarıdır. Prostat dokusu tamamen temizlendiği için orgazm anında meni geriye doğru mesaneye gider ve daha sonra idrarla atılır. Bu durumun sağlık açısından zararı yoktur.
Sonuç olarak HoLEP sertleşmeye zarar vermeyip orgazm anında geri boşalmaya sebep olacaktır.
Ameliyattan Sonra Hastaları Ne Bekliyor?
Hastaların ameliyat sonrası sonda ile mesane içi pıhtı olmaması için yıkama sıvısı gönderilir ve 1. Gün idrar rengi açık pembe renge dönünce yıkama sıvısı kapatılır ve genellikle 1-2. gün sondaları alınır. Sonda alındıktan sonra idrar renginde değişiklik fark edilir. Özellikle idrar akışının başında ve son kısmında kırmızı-pembe renk görülebilir. Bu durum çoğunlukla geçicidir. Şayet daha önce kan sulandırıcı ilaç kullanıyorsanız ve iğneye geçilmiş ise idrar kanamanız azalana kadar iğne tedavisine devam etmeniz gerekebilir. Sıvı alımı artıp idrar çıkışı arttıkça idrar rengi daha açılacaktır.
İdrar yaparken yanma ve sızı yine hastalarımızda sık gördüğümüz şikayetlerdendir. Genellikle geçicidir ve ilk haftalarda sık görülür.
Prostat tamamen alındığı için hastalarda özellikle ilk haftalarda damlama, idrarı kontrol edememe durumu görülebilir. Bu durum hastadan hastaya değişmektedir. Uzun süre sondalı kalan, hareketsiz, nörolojik hastalığı veya şekeri olanlarda daha sık görmekteyiz. Bu şikayetleri önlemek için pelvik taban egzersizleri özellikle önerilir. Bazı hastalarda şikayetler geçmezse ilaç tedavileri önerilebilir.
Bazı hastalarda ameliyat sonrası maalesef enfeksiyonlarla karşılaşmaktayız (%4-6). Özellikle uzun süre sondalı kalan, bağışıklık sistemi zayıflamış, şeker hastalarında daha sık görüyoruz bu durumu. Önceden alınacak idrar kültürü ve yapılacak tedavi ile bu risk minimize edilebilir.
Normal Hayata Ne Zaman Dönebilirim?
Hastaneden taburcu edildikten sonra yaklaşık 1-2 hafta sonra normal hayatlarına dönebilirler. Fiziksel olarak ağır bir iş tempoları var ise en az 2 hafta istirahatten sonra iş hayatına dönmeleri önerilir. Ağır olmayan fiziksel egzersizler yapabilirler. Diyet olarak bol lifli gıda alıp kabız kalmamalarını öneririm. Özellikle ilk 1 ay dönemde asitli içeceklerden, acı baharatlı yiyeceklerden uzak durmalarını tavsiye ederim. Soğuk idrar yolu enfeksiyonlarına yatkınlık yapacağı için üşütmemeye dikkat etmeleri gerekir. Ameliyat sonrası ilk 4 hafta cinsel ilişki önerilmemektedir. İlk ilişki sonrası idrarda-menide kanama görülebilir.
HoLEP Sonrası Çıkarılan Prostat Dokusu Patoloji Tarafından İncelenir Mi?
HoLEP ameliyatında çıkarılan prostat dokusu gerekli kaplara konularak patolojik inceleme için laboratuvara gönderilir.
Green-light denilen lazerle prostatı buharlaştırma yöntemlerinde patolojik inceleme için doku elimize geçmiyordu.
Bizim uyguladığımız HoLEP tekniğinde büyümüş idrar yolunu kapatan prostat dokusunun tamamı dışarı alınabilmektedir.
Patolojiden gelecek rapora göre hastalarımıza takip veya ek tedaviler uygulayabilmekteyiz.Ancak hastalarımızın hepsi ameliyat öncesi kanser açısından detaylı değerlendirildiği için bu durumla şimdiye kadar karşılaşmadık.
HoLEP Sonrası Prostat Tekrar Büyür Veya Ameliyat Gerekir Mi?
Prostat dokusu lazer ile kapsülden tamamen ayrıştırılıp çıkarıldığı için geride parça kalmamaktadır. Klasik TURP tekniğinden idrar yolunu açacak kadar prostat temizlenmektedir. Portakal örneğinden düşünecek olursak HoLEP tekniğinden kabuk katına inilip doku ayrıştırılmakta, TURP tekniğinde ise ortadaki idrar borusunu tıkayan doku temizlenmektedir. Dolayısıyla TUR-P yöntemi ile ameliyat olanlarda prostat dokusu büyüyüp tekrar idrar yolunu sıkıştırabilir. HoLEP yönteminde ise geride prostat dokusu kalmadığı için tekrar ameliyat ihtiyacı olmaz.
Bu sayfada yer alan bilgiler hastaları aydınlatmak için hazırlanmıştır. Teşhis ve tedavi konusunda kapsamlı bilgi almak için lütfen doktorumuzla iletişim kurunuz.”
5 Soruda HoLEP Cerrahisi
HoLEP Nedir?
HoLEP, iyi huylu prostat büyümesi tedavisindeki en son teknolojik yöntemdir. Lazerle (holmium lazer) prostat dokusunun kapsülünden sıyrıldığı altın standart kabul edilen ameliyattır.
Anestezi altında penis ucundaki dış idrar borusundan kameralı aletlerle girilir. İdrar borusunu tıkayan büyümüş prostat dokusu kabuktan (kapsül) lazerle tamamen ayrıştırılır ve idrar kesesi içine atılır. İdrar kesesi içine atılan prostat dokusu özel aletlerle vakumlanıp parçalar halinde dışarı alınır.
Hastalarımızın daha net anlaması için prostatı büyük bir mandalina veya portakala benzetebiliriz. Kabuk prostatın kapsülüdür. İşte HoLEP cerrahisi ile portakalın ortasında geçen idrar borusu tıkandığı için portakalın içi tamamen lazerle kabuktan sıyrılır. Sonuçta prostat kapsülü üzerinde prostat dokusu kalmayacak şekilde tam temizlik sağlanmış olur.
Hastalarımız bazen prostatın tamamının alındığını düşünmektedir. Prostat kanseri olan hastalarda prostat kabuğu ile tamamen alınır. İyi huylu prostat büyümesinde uyguladığımız HoLEP tekniğinde ise prostat kapsülden sıyrılıp alınmaktadır.
HoLEP Cinsel Hayatı Etkiler mi?
HoLEP ameliyatında kullanılan lazer dokuya zarar vermez. Prostatın dışından sertleşmeyi sağlayan sinirler geçer. Prostat ameliyatında daha önce kullanılan TUR yönteminde elektrik akımı dokuda 4mm derinliğe yayılabilir. HoLEP yönteminde kullanılan Holmium lazer ise dokuda 0.4mm derinliğe yayılabilir. Dolayısıyla HoLEP işlemi sırasında sertleşmeyi sağlayan sinirler olumsuz etkilenmez, sertleşme bozulmaz.
Cinsel ilişki sırasında orgazm ile meni çıkışı prostat ameliyatlarında genel olarak bozulur. Meni idrar kesesine geri kaçıp idrar ile atılır. Hastalar normal erekte olur, haz alır, orgazm olabilir.
HoLEP Sonrası Normal Hayata Ne Zaman Dönebilirim?
HoLEP işlemi sonrası hastalar 1-2 gün kadar hastanede kalmaktadır. Hastaneden taburcu edildikten sonra genellikle 1 hafta sonra normal hayata dönelebilir.
Taburcu olduktan sonra hastaların bol sıvı tüketmeleri, asitli içecekler içmemeleri, kabız bırakacak gıdalar tüketmemeleri, kendilerini sıcak tutmaları, ağır kaldırmamaları, ıkınıp zorlanmamaları tavsiye edilir.
Normal hayata ve cinsel aktiviteye dönmek için 1 ay beklenmelidir. Bu 1 ay içinde hastaların yanma, sık idrara çıkma ve hafif kanamaları görülebilir. Bazı hastalarda hafif damlatmaları olabilir.
Bu şikayetler 1 ay içinde geçecektir.
HoLEP mi TUR mu?
TUR yönteminde idrar borusunu tıkayan prostat dokusu ucunda elektrik akımı olan bir tel ile kesilerek açılır. 80-100 gr büyüklüğe kadar uygulanabilir. Ancak daha büyük prostatlarda başarı şansı düşüktür.
Geride prostat dokusu kalır ve bu doku büyüyerek yeniden tıkanmaya sebep olabilir. Daha kanamalı bir cerrahidir. Kullanılan elektrik akımı 4mm derine yayılabilir.
HoLEP, lazerle prostat dokusunun kapsülünden tamamen ayrıştırıldığı yöntemdir. Geride prostat dokusu kalmaz. Tekrar ameliyat gereksinimi olmaz. Kanama çok daha azdır. Her boyuttaki prostata uygulanabilir. Sertleşmeyi olumsuz etkilemez.
Bütün bu avantajları ile diğer tedavi yöntemlerinden üstün, altın standart tedavi yöntemi haline gelmiştir.
HoLEP Ameliyatının Fiyatı Nedir?
HoLEP ameliyatı sırasında yüksek enerjili lazer cihazları, morselatör gibi yurt dışından ithal edilen teknolojik cihazlar kullanılmaktadır. Ülkemizde de oldukça popüler yöntem olan HoLEP ameliyatı henüz devlet hastanelerinde yapılamamaktadır.
SGK anlaşmalı özel hastanelerde bu yöntem uygulanmaktadır. Ancak yine de bu yöntem kullanılan özel cihazların maliyetinin yüksek olması nedeniyle TUR prostat yöntemine göre yüksektir.
Hastalarımızın bilmesi gereken bir başka konu da HoLEP cihazı kadar cerrahın tecrübesidir. HoLEP’in pek çok avantajı ancak uzman ellerde ortaya çıkmaktadır. Her ameliyat tekniğinde olduğu gibi en iyi cihaz bile usta ellerde kullanıldığı takdirde başarılı olmaktadır. HoLEP tekniği öğrenmesi çok zor, uzman ellerde uygulanmadığı takdirde komplikasyona açık bir tekniktir.