Diğer kanser çeşitlerine göre daha az rastlanılan kanser tipidir. Testis kanseri, erkek testis-yumurtalarında kitle oluşumuyla varlığı fark edilen bir hastalıktır.
Testis kanseri halk arasında yumurta kanseri olarak ifade edilir ve doğru tedavi yöntemlerinin uygulanması ile tedavi edilebilir. Tedavide erken tanının etkisi büyüktür. Peki testis kanseri neden olur ve nasıl tedavi edilir?
Testisler; yumurta formuna sahip, etrafında gergin bir zar bulunan, süngerimsi erkeklik organlarıdır. Bu organın tepe kısmında, epididim adı verilen yumuşak lastiksi bir yapı yer alır.
Spermler, vücuttan atılmadan önce epididimin içinde olgunlaşır. Erkeklik organının her iki tarafında kese içerisinde testis bulunur ve normalde iki testis arasında gözle görülür derecede belirgin bir büyüklük farkı yoktur. Testis kanseri, genellikle iki testisten birindeki şişlikten-kitleden anlaşılır.
Testis kanseri 15-45 yaş arası erkeklerde daha sık görülür, ancak diğer kanser türlerine göre daha seyrek gözlenir. Testis kanseri tedavi oranındaki başarı bir hayli yüksektir. Hastalık başka organlara sıçradığında bile uygun tedavi ve düzenli kontrol ile kontrol altına alınabilir. Çeşitli sebeplere bağlı olarak gelişen hastalığın en yaygın sebepleri şunlardır:
Testis kanserinin en yaygın belirtileri şu şekilde sıralanır:
- Testislerde dokunmayla hissedilen, yaygın olarak ağrısız gelişen kitle veya şişlikler
- Karın alt bölgesi, anal bölge ve testis keselerinde sızlama veya ağrı hissi
- Testis içi kanamalara bağlı ani ağrı başlaması
Testis kanseri bazı durumlarda hastanın kendisi tarafından teşhis edilebilir. Bu anlamda testislerden birinde gelişen göze batan şişkinlik ve ağrılar ayırt edicidir. Diğer durumlarda ise rutin kontrollerde ve fizik muayene esnasında doktor tarafından fark edilir. Testislerde gelişen her yumru kanser anlamına gelmeyebilir, bu nedenle doğru tanının konması için çeşitli teşhis yöntemleri uygulanır.
Bunlardan ilki ultrasondur. Ultrason ile testislerin detaylı görüntüsü ses dalgaları yardımıyla elde edilir. Bu testte testislerdeki yapılanmalar net bir şekilde görüntülenebilir ve kitlenin tümör olup olmadığı anlaşılabilir.
Kan testleri de sıklıkla uygulanan tanılama yöntemlerindendir. Tümör belirtileri kan seviyelerinden anlaşılabilir. Bu nedenle testis kanseri şüphesi olan durumlarda kan testi de gerekir.
Tümör hücreleri vücudun kan akımına tümör belirteçleri (tümör markerları) bazı maddeleri salgılar. Bu maddelerin kandaki ölçümü yapılarak tanı netleştirilir.
Testis tömürlerinde kullanılan tümör belirteçleri AFP (alfa fetoprotein), beta-hCG ve LDH’dır. Bu belirteçler bazı tümör tiplerinde yüksek saptanabilir. Ayrıca bu belirteçler tedavi sonrası takiplerde de kullanılabilir.
Testis tümörü tanısı konulan hastalarda tümörün karındaki lenf bezlerine veya akciğerlere sıçrama yapıp yapmadığının araştırılması için tomografi istenir. Testis tümörleri karın arka duvarı denilen retroperitonel bölgeye lenf dolaşımı ile taşınıp burada lenf nodları denilen kitlelere sebep olabilirler.
Testis kanseri teşhisi konulup gerekli incelemeler yapıldıktan sonra yapılacak ilk temel tedavi tümörlü testisin vücuttan uzaklaştırılması yani orşiektomidir. Spinal veya genel anestezi altında kasık bölgesinden yapılan kesi ile testis ve kasıktan testiste uzanan kord blok halinde cerrahi ile alınır.
İşlem yaklaşık 30-60 dk sürer. İsteyen hastalara testis protezi işlem sırasında yerleştirilebilir. Bu protez fonksiyonel değildir. Yalnızca testisin yaptığı görüntüyü sağlar yani kozmetik açıdan hastalarımıza önermekteyiz.
Yine ilerde çocuk sahibi olmak isteyen hastalara ameliyat öncesi sperm dondurma (sperm-kriyoprezervason) önerilir.
Ameliyat sonrası hastalar genellikle ya aynı gün veya ertesi gün taburcu edilir. Hastalar işlerine 1 hafta-10 gün sonra dönebilirler. Birkaç hafta ağır kaldırmamaları, ağır egzersizlerden kaçınmaları önerilir. Cinsel aktiviteye birkaç hafta sonra başlanabilir.
Cerrahi ile alınan testis kitlesi patologlar tarafından incelenir. Bu inceleme sırasında tümörün çapı, yeri, tipi, testis katmanlarındaki yayılımı, damar-sinir tutulumu gibi detaylı bilgiler elde edilir.
En sık görülen testis kanseri tipi seminomdur. Özellikle 30-45 yaş arasındaki erkekleri tutar ve yavaş seyirlidir, çok fazla metastaz yapmaz. Seminom dışındaki tümörlere non-seminomatöz germ hücreli tümörler olarak sınıflanır ve genelde 20-35 yaş arasındaki erkekleri daha fazla etkiler. Seminom ve seminom dışındaki tümör tiplerinin beraber olduğu mix germ hücreli tümörler de rastlanmaktadır.
Germ hücreleri dışındaki hücrelerden kaynaklanan tümör tipleri çok daha nadir tiplerdir.
Patoloji ve radyoloji raporu, tümör markerları göz önünde bulundurularak hastalık evrelendirilir. Bu evrelendirme sonucuyla Üroloji, Radyoloji, Onkoloji ve Radyasyon Onkolojisi uzmanının birlikte katıldığı onkoloji konseylerinde birlikte değerlendirme yapılır.
Testise sınırlı erken evre seminomatöz ve non-seminomatöz tümörler cerrahi sonrası yakın takip edilir. Takip protokollerine uygun olmayan hastalarda kemoterapi de alternatif olarak uygulanabilir.
Retroperitoneal bölgede lenf nodlarına sıçrama yapmış seminom hastalarında radyoterapi uygulanabilir. Bazı hastalarda da kemoterapi ve radyoterapi birlikte uygulanabilir.
Verilen kemoterapiye rağmen karın arka duvarında sebat eden lenf bezlerinin temizlendiği cerrahi işlemdir. Oldukça titiz bir cerrahi ve tecrübe gerektiren bir ameliyattır. Günümüzde laparoskopik veya robotik cerrahi ile de uygulamaktayız.
Testis kanseri teşhisi konulan erkekler psikolojik olarak olumsuz etkilenir. Organını kaybetme psikolojisi, kısır veya erkeklikten olma korkusuyla cinsel fonksiyonlar olumsuz etkilenebilir. Ancak uygulanan ameliyat veya verilen tedavilerin penis sertleşme mekanizmalarına olumsuz etkisi yoktur.
Tek testis yeterli düzeyde erkeklik hormonu ve sperm üretebilir. Kemoterapi ise kalan sağlıklı testisin sperm üretimi olumsuz etkileyecektir. Bu yüzden hastalara ameliyat öncesi sperm dondurma işlemi önerilmektedir.
Sperm dondurulmuş olsa bile kemoterapinin etkileri geçici olduğu unutulmamalıdır.
Bilgi ve randevu için tıklayınız.
